25 april 2021

Blueprint: lessen over de deelprojecten LIFE Urban Adapt

Voor de deelprojecten over riviergetijdenparken is veel samengewerkt met partners zoals ARK en het Rijk. Voor de projecten bij ZoHo waren bewoners en partners de drijvende kracht achter de klimaatadaptieve projecten. Hoe ziet en zag de participatieve aanpak van die deelprojecten eruit? Wie waren de stakeholders precies? Hoe en wanneer betrek je die stakeholders bij de uitvoering van projecten? In de Blueprint LIFE Urban Adapt leest u de lessen die met deze deelprojecten zijn geleerd.

De blueprint onderscheidt 5 fasen die binnen de deelprojecten gevolgd werden, de ‘urban adapt’ aanpak:

  1. Initiëren
  2. Organisatie
  3. Ontwerp
  4. Verankeren en uitvoeren
  5. Opschalen

Met deze aanpak is er ten opzichte van de traditionele aanpak meer ruimte voor participatie door stakeholders en bewoners. De blueprint onderzoekt hoe deze fases eruit zien voor de deelprojecten van LIFE Urban Adapt.

Welke rollen worden in de blueprint gedefinieerd?

Stap 1 en 2: initiëren en organisatie

De rol van een onafhankelijke (externe) partij zijn essentieel voor het proces om ervoor te zorgen dat alle belanghebbenden worden gehoord en zij hun inbreng, op basis van gelijkwaardigheid, konden leveren. Voor het deelproject Heliport was dit bijvoorbeeld Stichting Tussentuin.

Stap 3: ontwerp

Het ontwerpproces was een gezamenlijk proces. Waar alle belanghebbenden hun ambities en criteria definieerden. Hierop werden scenario’s ontwikkeld en vervolgens een definitief ontwerp gekozen.

Stap 4: besluit en uitvoering

De uiteindelijke beslissing, het technisch ontwerp en de uitvoering waren de verantwoordelijkheid van de gemeente.

De belangrijkste verschillen tussen de verschillende deel projecten zijn de initiatiefnemer (bewoners, partners, of gemeente) en of weerstand tot het ontwerpproces leidde of juist binnen het ontwerpproces plaatsvond. Dit leidde tot verschillende manieren waarop fasen, uitgangspunten en rollen werden uitgevoerd.

Wat zijn de belangrijkste lessen?

De Urban Adapt aanpak laat zien dat, ook al draagt de gemeente de verantwoordelijkheid over de uiteindelijke beslissing, uitvoering en onderhoud, het ontwerp van de openbare ruimte ook gevormd kan worden met andere belanghebbenden. Dit kan als vanaf het begin voor alle belanghebbenden duidelijk is dat de gemeente deze verantwoordelijkheid heeft én als de gemeente betrokken blijft bij het ontwerpproces. Dat betekent ook dat er een belangenconflict kan ontstaan; omdat er een dubbelrol is als belanghebbende en beslisser. Daarom is het belangrijk dat er een onafhankelijke derde partij de leiding neemt bij het ontwerpproces.

Hoewel sommigen hopen dat bewoners meer verantwoordelijkheid op zich nemen omdat zij bij het proces worden betrokken. Uit de projecten van Urban Adapt blijkt dat niet. De herinrichting van de openbare ruimte heeft geleid tot bewustwording. Maar het betekent niet dat bewoners ook maatregelen nemen voor hun eigen huis of tuin.

De aanpak van Urban Adapt, om de planning van de openbare ruimte open te stellen en gezamenlijk aan te pakken, leidt tot een bredere verantwoordelijkheid maar ook tot een langer en duurder planningsproces. Maar de mooie conclusie is dat de resultaten meer geïntegreerd en ook beter gedragen zijn.

Lees de blueprint hier.

Andere berichten